Uitgelicht: nieuwe ontwikkelingen, nieuwe kansen!

Sinds begin oktober is er een nieuw regeerakkoord, een nieuw kabinet en nieuw verkavelde ministeries. Wing volgt deze ontwikkelingen nauwkeurig. Ook binnen onze eigen organisatie is er nieuwe dynamiek. Wij verwelkomen drie nieuwe collega’s en zien ons bestuur versterkt met een nieuwe partner.

Altijd weer spannend, zo’n nieuw regeerakkoord: veel onderwerpen waar Wing aan werkt zijn rechtstreeks verbonden met hoe er op rijksniveau over ontwikkelingen in het ruimtelijk domein wordt gedacht. Daarbij is denkbaar dat een nieuw bewindspersoon andere accenten meegeeft aan een reeds bestaand traject. In het recente verleden heeft dat al eens de wereld van de Nederlandse natuurontwikkeling op z’n kop gezet. Overigens met als resultaat dat de sector, na een eerste schrikreactie, zich op eigen kracht herstelde en vervolgens een veel maatschappelijker en ontwikkelingsgerichter profiel aannam. Nieuwe initiatieven werden minder afhankelijk van de rijksbegroting en natuur kreeg een steviger positie in integrale gebiedsopgaven. Zo bleek een aanvankelijk nadeel toch ook voordelen te hebben.

Gedurfde besluiten nodig

Zou een vergelijkbare ombuiging ook onderdeel kunnen zijn van de koers die dit nieuwe kabinet uitzet? De afgelopen jaren groeide in Nederland het bewustzijn dat wij fors grenzen aan het overschrijden zijn in onze omgang met natuur, bodem, water en lucht. Door overbelasting loopt het herstelvermogen van natuurlijke systemen tegen beperkingen aan. Waar indertijd het vergrootglas zich op het natuurbeleid richtte, zo verlegt de aandacht zich nu naar de gebruikers van natuurlijk kapitaal: de agrofood-, mobiliteits- en vrijetijdssector, stedelijke functies, de industrie en de consument. In het verdiepingstraject richting een Nationale Omgevingsvisie (NOVI) laat Wing samen met de deelnemende rijksoverheden zien dat doorgaan op dezelfde weg op de lange termijn onhoudbaar is. Er zal in het economische en ruimtelijke domein veel meer natuur-inclusief moeten worden gedacht en gedaan. Daarvan zien we regionaal al wel enkele goede voorbeelden – zie bijvoorbeeld het programma ‘Economie en Ecologie in Balans’ dat Wing in Noord-Nederland begeleidt – maar wat echt nodig is, is een maatschappelijke systeemverandering en een delta-aanpak die belangen met elkaar verbindt. Is de politiek al klaar voor zo’n gedurfd besluit?

Een verrassende verdeling

In dit licht bezien, verraste de wijze waarop in de kabinetsformatie de verantwoordelijkheden in het ruimtelijk domein werden verdeeld tussen de nieuw aangeklede ministeries. Dat zijn er nu maar liefst vijf! Meest opvallend is de transfer van ruimtelijke ontwikkeling naar Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), inclusief Omgevingswet en NOVI. Weliswaar combineert dit mooi met het pakketje stedelijk ontwikkeling en krimp dat daar al eerder was ondergebracht, maar vooral rijst nu de vraag hoe het rijk zelf, dus tussen de eigen organisatieonderdelen, de zo noodzakelijke bundeling en integratie van beleid tot stand brengt. Behalve BZK staan hiervoor nu achtereenvolgens de ministeries van OCW (cultureel erfgoed), IenW (infrastructuur, waterstaat en milieu), LNV (natuur, landbouw, visserij en voedselkwaliteit) en EZK (circulaire economie, klimaatadaptatie en de energietransitie) aan de lat. Slaagt dit kabinet er zo wel in om tot een delta-aanpak te komen? Of moet de integratie juist op regionaal en gebiedsniveau tot stand komen? Het zijn vragen die bij de start van deze nieuwe regeerperiode bij mij opkomen.

Het Wing-team verrijkt

Met bijdragen aan onder andere ‘Wij Maken Nederland’, diverse omgevingsvisies, de gebiedsagenda IJsselmeer, het Deltaprogramma Hoge Zandgronden en het Deltaprogramma Maas, bouwt Wing volop mee aan de hierboven genoemde ontwikkelingsgerichte en integrale manier van werken. Daarin keren klimaatadaptatie, energietransitie en circulaire economie steeds terug als hoofdthema. Het noodzaakt ons scherp te blijven op de kwaliteiten en competenties die onze opdrachtgevers van ons vragen: vertrouwd zijn met de inhoudelijke onderwerpen en de belangen van betrokken partijen deze via een integrerende en ontwerpende aanpak met elkaar kunnen verbinden. Daarin speelt het grafische kunnen verbeelden van concepten een belangrijke rol. We zijn daarom blij dat we ons team recent hebben kunnen versterken met drie nieuwe professionals in het ruimtelijk domein, met specialisaties in klimaat en energie: landschapsarchitecte Angela Hinz, ruimtelijk ontwerper Ties Blaauw en adviseur milieu-governance Linde van Bets. Ook is het bestuur van Wing recent versterkt met het toetreden van onze collega Kees van Es als nieuwe partner. 

Veel nieuwe ontwikkelingen dus, zowel binnen Wing als erbuiten! In beide zie ik prachtige kansen. U ook?